Τα τελευταία χρόνια έχει αποσπάσει μεγάλη προσοχή και όχι άδικα. Ολοένα και περισσότερες μελέτες παρουσιάζουν τον καταλυτικό ρόλο του σεληνίου σε πολλές και σημαντικές λειτουργίες του οργανισμού μας.
Ένα όνομα, μία ιστορία!
Πήρε το όνομά του από τη θεά της ελληνικής μυθολογίας ‘’Σελήνη’’, λόγω του ανοιχτού γκρι χρώματός του, και σε αντιδιαστολή με την ονομασία του τελλουρίου (tellurium), όπου στα λατινικά tellusσημαίνει γη.
Τι είναι το σελήνιο;
Το σελήνιο είναι ένα απαραίτητο ιχνοστοιχείο για τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Τα ένζυμα που περιέχουν σελήνιο, όπως η υπεροξειδάση της γλουταθειόνης συντίθενται στα κύτταρά μας και αποτελούν τα κυριότερα αντιοξειδωτικά που βοηθούν στην εξουδετέρωση των ελευθέρων ριζών.
Επιπλέον, το σελήνιο φαίνεται να έχει συνεργιστική δράση με άλλα αντιοξειδωτικά, όπως η βιταμίνη Ε. Μελέτες έχουν δείξει ότι η βιταμίνη Ε αυξάνει την απορρόφηση του σεληνίου, ενώ παράλληλα προσφέρει έξτρα αντιοξειδωτική προστασία.
Οι δράσεις του σεληνίου πραγματοποιούνται κυρίως μέσω πρωτεϊνών που περιέχουν σελήνιο, των σεληνοπρωτεϊνών. Οι σεληνοπρωτεΐνες έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση και εμπλέκονται σε σημαντικές λειτουργίες του οργανισμού μας. Μερικές από αυτές είναι η ομοιόσταση της θυρεοειδικής ορμόνης, η σύνθεση του DNAκαι η ανοσολογική απόκριση.
Ποια είναι τα οφέλη του σεληνίου στην υγεία μας;
Ανοσοποιητικό σύστημα
Το σελήνιο βρίσκεται φυσιολογικά σε ιστούς του ανοσολογικού συστήματος, όπως ο σπλήνας και οι λεμφαδένες. Η συμπλήρωση της διατροφής με σελήνιο μπορεί να διεγείρει τον πολλαπλασιασμό κυττάρων του ανοσοποιητικού.
Αντιμετώπιση ιών
Η έλλειψη σεληνίου έχει συνδεθεί με την εμφάνιση, τη μολυσματικότητα και την εξέλιξη ορισμένων ιογενών λοιμώξεων.
Αναπαραγωγή – Ανδρική γονιμότητα
Το σελήνιο συνδέεται με την επιτυχημένη αναπαραγωγή, καθώς η έλλειψή του έχει συσχετιστεί με πρόωρες αποβολές. Είναι επίσης απαραίτητο για την ανδρική γονιμότητα που απαιτείται για τη βιοσύνθεση της τεστοστερόνης, τον= σχηματισμό και τη φυσιολογική ανάπτυξη των σπερματοζωαρίων.
Εγκεφαλική λειτουργία
Μελέτες έδειξαν ότι η συμπλήρωση της διατροφής με σελήνιο μείωσε τις επιληπτικές κρίσεις σε παιδιά, ενώ τα χαμηλά επίπεδα σεληνίου σε ηλικιωμένους συσχετίζονται με την εμφάνιση άνοιας και την εξασθένηση της γνωσιακής λειτουργίας.
Θυρεοειδική λειτουργία
Tο σελήνιο ενεργοποιεί το ένζυμο που βοηθά στη μετατροπή των θυρεοειδικών ορμονών και συγκεκριμένα της θυροξίνης (Τ4) σε τριιωδοθυρονίνη (T3). Η έλλειψη σεληνίου συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών του θυρεοειδούς, όπως η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα Hashimotoκαι ο υποθυρεοειδισμός.
Καρδιοαγγειακό σύστημα
Το σελήνιο μπορεί να δράσει προστατευτικά έναντι των καρδιοαγγειακών παθήσεων. Η υπεροξειδάση της γλουταθειόνης μπορεί να καταπολεμήσει την οξείδωση των λιπιδίων και να μειώσει έτσι τη θρόμβωση του αίματος.
Αντιοξειδωτική – Αντιφλεγμονώδης δράση
Το σελήνιο, που περιέχεται στην υπεροξειδάση της γλουταθειόνης μειώνει το υπεροξείδιο του υδρογόνου, τα υδρουπεροξείδια των λιπιδίων και φωσφολιπιδίων, εμποδίζοντας τη διάδοση ελευθέρων ριζών και την παραγωγή ενώσεων που μπορεί να δημιουργήσουν φλεγμονές.
Σε ποιες τροφές το βρίσκουμε;
Στην πρώτη θέση βρίσκονται τα αμύγδαλα Βραζιλίας. Ένας καρπός αποδίδει περίπου 95μgσεληνίου, ποσότητα που καλύπτει τη συνιστώμενη ημερήσια δόση σε σελήνιο.
Άλλες πηγές είναι το ψάρι και τα θαλασσινά, το συκώτι, το κόκκινο κρέας και τα πουλερικά, διάφορα τρόφιμα φυτικής προέλευσης, όπως δημητριακά, καρποί, σπόροι και λαχανικά.
Συχνές αιτίες έλλειψης
Το σελήνιο βρίσκεται στο έδαφος και σε διάφορες διατροφικές πηγές. Η περιεκτικότητα του εδάφους σε σελήνιο διαφέρει ανάλογα με τη γεωγραφική θέση. Για παράδειγμα, ορισμένες μελέτες αναφέρουν ότι σε πολλά μέρη της Ευρώπης τα επίπεδα σεληνίου στο έδαφος είναι χαμηλά. Άλλα επιστημονικά στοιχεία έχουν δείξει ότι η συγκέντρωση σεληνίου στο αίμα διαφόρων πληθυσμών είναι μειωμένη. Αυτό, κατά συνέπεια, αυξάνει την πιθανότητα μειωμένης ανοσίας και της πιθανής εκδήλωσης χρόνιων παθήσεων.
Ένα πολύτιμο ιχνοστοιχείο απαραίτητο για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού!
Μπορείτε να αυξήσετε την πρόσληψη σεληνίου, καταναλώνοντας καθημερινά, τρόφιμα που αποτελούν πλούσιες πηγές του. Εάν η διατροφή σας χρειάζεται ‘‘ενίσχυση’’ ή οι ανάγκες σας είναι μεγαλύτερες, τότε μπορείτε να εμπλουτίσετε τη διατροφής σας σε σελήνιο, επιλέγοντας το κατάλληλο συμπλήρωμα διατροφής.
Γράφει η επιστημονική ομάδα της VitaminsAcademy
Σελήνιο |
Στην απορροφήσιμη μορφή της σεληνομεθειονίνης σε συνδυασμό με βιταμίνη Ε για ισχυρή αντιοξειδωτική προστασία. |  |
Βιβλιογραφία
- P. Rayman (2000), The importance of selenium to human health, The Lancet, 356, 233-241.
- Dharmasena (2014), Selenium supplementation in thyroid associated ophthalmopathy: an update, International Journal of Opthalmology,7(2): 365-375, doi: 10.3980/j.issn.2222-3959.2014.02.31
- Ju et al. (2017), The effect of selenium supplementation on coronary heart disease: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials., Journal of Trace Elements in Medicine and Biologyhttp://dx.doi.org/10.1016/j.jtemb.2017.04.009
- Santhosh Kumar, K.I. Priyadarsini (2014), Selenium nutrition: How important is it? Biomedicine and Preventive Nutrition, http://dx.doi.org/10.1016/j.bionut.2014.01.006
- Pirola et al. (2016), Selenium supplementation could restore euthyroidism in subclinical hypothyroid patients with autoimmune thyroiditis, Endokrynologia Polska, 67; doi: 10.5603/ep.2016.0064
- P. Rayman et al. (2018), Effect of long-term selenium supplementation on mortality: Results from a multiple-dose, randomised controlled trial, Free Radical Biology and Medicine, https://doi.org/10.1016/j.freeradbiomed.2018.02.015
- Ambroziak et al. (2017), Severe selenium deficits in pregnant women irrespective of autoimmune thyroid disease in an area with marginal selenium intake, Journal of Trace Elements in Medicine and Biology, http://dx.doi.org/10.1016/j.jtemb.2017.08.005